- Isi Asem jenenge : Klungsu
- Isi Cipir jenenge : Botor
- Isi Duren jenenge : Pongge
- Isi Jambe jenenge : Jebug
- Isi Kapas jenenge : Wuku
- Isi Kates jenenge : Trempos
- Isi Kluwek jenenge : Pocung
- Isi Kluweh jenenge : Bethem
- Isi Kesambi jenenge : Kecacil
- Isi Mlinjo jenenge : Klantak
- Isi Nangka jenenge : Beton
- Isi Pelem jenenge : Pelok
- Isi Randhu jenenge : Klenteng
- Isi Salak jenenge : Kentos
- Isi Sawo jenenge : Kecik
- Isi Semangka jenenge : Kuwaci
Selasa, 05 Januari 2016
Jenenge Isi Woh-wohan
Tembung Saloka
Saloka yaiku unen-unen ajeg panganggone ngemu surasa pepindhan kang dipindahake wonge.
Tuladha
Asu belang kalung wang : Wong ala (asor) ananging sugih bandha.
Asu gedhe menang kerahe : Luwih dhuwur pangkate, luwih gedhe panguwasane.
Ati bengkong oleh oncong : Wong duwe niat ala, ana sing nyarujuki, oleh dalan.
Baladewa ilang gapite : Ilang kekuatane.
Bathok bolu isi madu : Wong asor nanging sugih kepinteran.
Bebek mungsuh mliwis : Wong pinter mungsuh pinter, sijine kalah ubed utawa kalah trampil.
Belo melu seton : Melu anut grubyug nanging ora ngreti karepe.
Cebol nggayuh lintang : Gegayuhan kang mokal bisane kelakon.
Cecak nguntal empyak/cagak : Gegayuhan kang ora timbang karo kekuwatane.
Dhandhang diunekake kuntul, kuntul diunekake dhandhang : Ala diunekake becik, becik diunek-ake ala.
Dhemit ora ndulit, setan ora doyan : Tansah diparingi slamet.
Dom sumuruping banyu : Laku sesidheman kanggo nyumurupi wewadi.
Emprit abuntut bedhug : Prekara sepele dadi gedhe.
Endhas gundhul dikepeti : Wis kepenak isi dienak-enakake.
Gagak nganggo elaring merak : Wong asor (cilik) tumindak kaya wong luhur.
Gajah alingan suket teki : Lair lan batine ora padha bakal ketara.
Gajah ngidak rapah : Nerjang wewalere/janjine dhewe.
Gajah perang karo gajah kancil mati ing tengah : Wong gedhe pasulayan, wong cilik dadi kurban.
Gong lumaku tinabuh : Wong sing kumudu-kudu ditakoni, dijaluki piwulang.
Idu didilat maneh : Menehi dijaluk bali (murungake janji kang wis diucapake).
Iwak klebu ing wuwu : Wong sing kena apus kanthi gampang.
Jati ketlusuban ruyung : Kumpulane wong becik kelebon wong ala tumindake.
Jaran kerubuhan empyak : Wis kapok banget.
Kacang ora ninggal lanjaran : Pakulinane anak lumrahe niru wong tuwa.
Kebo bule mati setra : Wong pinter nanging ora ana kang merlokake.
Kebo ilang tombok kandhang : Wis kelangan, isih ngetokake wragat kanggo nggoleki.
Kebo kabotan sungu : Rekasa jalaran kakehan anak.
Kebo mulih ing kandhange : Wong lunga wis suwe, bali ing omahe maneh.
Kebo nusu gudel : Wong tuwa njaluk warah marang wong enom.
Kere munggah bale : Wong didadekake wong luhur.
Kethek saranggon : Sagrombolan wong tumindak ala.
Klenthing wadhah masin : Angel ninggalake pakulinan ala.
Kriwikan dadi grojogan : Prekara cilik dadi ngambra-ambra(gedhe).
Kutuk marani sunduk : Njarag marani bebaya.
Lahang karoban manis : Rupane ayu/bagus tur ya apik bebudene.
Lambe satumang kari samerang : Dituturi bola-bali tetep ora nggugu.
Legan golek momongan : Kepenak malah golek rekasa.
Opor bebek mentas awake dhewek : Rampung saka dayane dhewe.
Palang mangan tandur : Dipercaya malah gawe rusak
Pecruk tunggu bara : Dipasrahi tunggu sing dadi kesenengane.
Pitik trondhol diumbar ing pedaringan : Wong ala dipasrahi nunggu barang pengaji, wekasan malah ngentek-enteki.
Satru munggwing cangklakan : Mungsuh wong sih isih sanak sedulur.
Sumur lumaku tinimba : Wong sing kumudu-kudu ditakoni.
Tekek mati ulone : Nemu cilaka jalaran saka guneme dhewe.
Tumbu oleh tutup : Wis cocog banget.
Timun mungsuh duren : Wong cilik mungsuh wong kang duwe panguwasa.
Timun wungkuk jaga imbuh : Wong bodho kanggone mung yen kekurangan wae.
Tunggak jarak mrajak, tunggak jati mati : Prakara ala ngabra-ambra, prekara becik mung kari sethithik.
Yuyu rumpung mbarong ronge : Omahe magrong-magrong, sejatine kekurangan.
Tuladha
Asu belang kalung wang : Wong ala (asor) ananging sugih bandha.
Asu gedhe menang kerahe : Luwih dhuwur pangkate, luwih gedhe panguwasane.
Ati bengkong oleh oncong : Wong duwe niat ala, ana sing nyarujuki, oleh dalan.
Baladewa ilang gapite : Ilang kekuatane.
Bathok bolu isi madu : Wong asor nanging sugih kepinteran.
Bebek mungsuh mliwis : Wong pinter mungsuh pinter, sijine kalah ubed utawa kalah trampil.
Belo melu seton : Melu anut grubyug nanging ora ngreti karepe.
Cebol nggayuh lintang : Gegayuhan kang mokal bisane kelakon.
Cecak nguntal empyak/cagak : Gegayuhan kang ora timbang karo kekuwatane.
Dhandhang diunekake kuntul, kuntul diunekake dhandhang : Ala diunekake becik, becik diunek-ake ala.
Dhemit ora ndulit, setan ora doyan : Tansah diparingi slamet.
Dom sumuruping banyu : Laku sesidheman kanggo nyumurupi wewadi.
Emprit abuntut bedhug : Prekara sepele dadi gedhe.
Endhas gundhul dikepeti : Wis kepenak isi dienak-enakake.
Gagak nganggo elaring merak : Wong asor (cilik) tumindak kaya wong luhur.
Gajah alingan suket teki : Lair lan batine ora padha bakal ketara.
Gajah ngidak rapah : Nerjang wewalere/janjine dhewe.
Gajah perang karo gajah kancil mati ing tengah : Wong gedhe pasulayan, wong cilik dadi kurban.
Gong lumaku tinabuh : Wong sing kumudu-kudu ditakoni, dijaluki piwulang.
Idu didilat maneh : Menehi dijaluk bali (murungake janji kang wis diucapake).
Iwak klebu ing wuwu : Wong sing kena apus kanthi gampang.
Jati ketlusuban ruyung : Kumpulane wong becik kelebon wong ala tumindake.
Jaran kerubuhan empyak : Wis kapok banget.
Kacang ora ninggal lanjaran : Pakulinane anak lumrahe niru wong tuwa.
Kebo bule mati setra : Wong pinter nanging ora ana kang merlokake.
Kebo ilang tombok kandhang : Wis kelangan, isih ngetokake wragat kanggo nggoleki.
Kebo kabotan sungu : Rekasa jalaran kakehan anak.
Kebo mulih ing kandhange : Wong lunga wis suwe, bali ing omahe maneh.
Kebo nusu gudel : Wong tuwa njaluk warah marang wong enom.
Kere munggah bale : Wong didadekake wong luhur.
Kethek saranggon : Sagrombolan wong tumindak ala.
Klenthing wadhah masin : Angel ninggalake pakulinan ala.
Kriwikan dadi grojogan : Prekara cilik dadi ngambra-ambra(gedhe).
Kutuk marani sunduk : Njarag marani bebaya.
Lahang karoban manis : Rupane ayu/bagus tur ya apik bebudene.
Lambe satumang kari samerang : Dituturi bola-bali tetep ora nggugu.
Legan golek momongan : Kepenak malah golek rekasa.
Opor bebek mentas awake dhewek : Rampung saka dayane dhewe.
Palang mangan tandur : Dipercaya malah gawe rusak
Pecruk tunggu bara : Dipasrahi tunggu sing dadi kesenengane.
Pitik trondhol diumbar ing pedaringan : Wong ala dipasrahi nunggu barang pengaji, wekasan malah ngentek-enteki.
Satru munggwing cangklakan : Mungsuh wong sih isih sanak sedulur.
Sumur lumaku tinimba : Wong sing kumudu-kudu ditakoni.
Tekek mati ulone : Nemu cilaka jalaran saka guneme dhewe.
Tumbu oleh tutup : Wis cocog banget.
Timun mungsuh duren : Wong cilik mungsuh wong kang duwe panguwasa.
Timun wungkuk jaga imbuh : Wong bodho kanggone mung yen kekurangan wae.
Tunggak jarak mrajak, tunggak jati mati : Prakara ala ngabra-ambra, prekara becik mung kari sethithik.
Yuyu rumpung mbarong ronge : Omahe magrong-magrong, sejatine kekurangan.
Sumber: anaktkjsragen.blogspot.co.id
Sinopsis Novel Katresnan
Sedhela maneh Mursiati bakal lulus anggone sekolah ing HIS. Sawise
lulus, dheweke kepengin nerusake sekolah ing MULO, ananging bapakne ora
sarujuk awit bocah wadon iku ora usah sekolah dhuwur-dhuwur, apa maneh
umure wis pantes kanggo omah-omah. Mursiati yen wis duwe kekarepan
pancene kudu keturutan, apa maneh kepenginan kang becik. Bapakne nuli
mrayogakake Mursiati nerusake sekolah ing MULO sawise Mursiati nerangake
apa ta gunane sekolah dhuwur.
Ora krasa Mursiati wis sekolah ing MULO tingkat telu. Dheweke mondhok ing sawijining omahe priyayi. Sawijining dina Mursiati disurati dening mitra lawase sing wis ora ketemu rong taun lawase. Jenenge Sutrisna. Cekake, bocah lanang wadon loro mau bali bareng marang Panaraga, ketemu ing setasiyun Madiun. Bocah loro mau banget senenge anggone ketemu, awit bocah loro mau pancen tresna tinresnan.
Wengi iku, ibune Sutrisna nakokake apa Sutrisna wis karep mbojo. Mergane ibune wis duwe dhek-dhekan, yaiku isih sedulur karo Sutrisna. Sutrisna ora gelem yen dijodhokake, awit dheweke ya wis duwe dhek-dhekan, yaiku Mursiati, mitrane iku. Esuke, Mursiati dolan ing omahe Sutrisna. Ibune Sutrisna wis mbadhek, yen Mursiati iku bocah wadon sing didhek-dheki dening putrane. Ibune Sutrisna sawise ngerti kaya mangkono banjur nyarujuki nglamar Mursiati.
Ora krasa Mursiati wis lulus saka sekolah MULO, terus nyambut gawe ing Kantor Pos ing Madiun. Sadawane nyambut gawe iku, bapakne ngarepake Mursiati mbojo terus, ananging Mur isih ngenteni Sutrisna, senajan akeh wong lanang kang nglamar Mur. Lamarane ibune Sutrisna ditulak dening bapakne Mur merga wis nyarujuki saka Tulungagung. Mangerti kahanan kang kaya mangkono, Sutrisna lara nganti banget, saya suwe saya banget nganti mandheg saka pagaweyane. Mur sing ngerti kahanane Sutrisna uga melu lara. Ananging sawise padha-padha ngertine yen isih tresna tinresnan, banjur Sutrisna mari larane. Dheweke terus lunga marang Madiun, nanging dheweke ora njarak yen dhuwite wis digembol uwong. Ing kathonge mung ana dhuwit telu rupiyah kanggo nyepur nganti Sala.
Mudhun ing Sala Sutrisna banjur mlaku sadawane dalan supaya tekan ing Madiun. Mlakune liwat alas-alas. Anggone leren mung yen ketemu karo padusunan wae. ing sawijining dina nalika mlaku ing alas, Sutrisna ditututi dening begal cacahe ana telu. Bejane, Sutrisna namung dijaluk gegawane wae, ora nganti dipateni. Nanging awake ya tetep padha tatu lan kesele ora jamak. Sutrisna banjur diopeni ing dalem kaonderan, suwene nganti sepuluh dina, sawise iku nerusake mlakune pinuju Madiun, arep ketemu Mursiati.
Cekake carita, Mursiati wegah mbojo karo wong Tulungagung banjur lamarane dicopot. Mur banjur kelakon dadi bojone Sutrisna, mitrane kang paling ditresnani.
Sumber: siskaditya28.wordpress.com
Ora krasa Mursiati wis sekolah ing MULO tingkat telu. Dheweke mondhok ing sawijining omahe priyayi. Sawijining dina Mursiati disurati dening mitra lawase sing wis ora ketemu rong taun lawase. Jenenge Sutrisna. Cekake, bocah lanang wadon loro mau bali bareng marang Panaraga, ketemu ing setasiyun Madiun. Bocah loro mau banget senenge anggone ketemu, awit bocah loro mau pancen tresna tinresnan.
Wengi iku, ibune Sutrisna nakokake apa Sutrisna wis karep mbojo. Mergane ibune wis duwe dhek-dhekan, yaiku isih sedulur karo Sutrisna. Sutrisna ora gelem yen dijodhokake, awit dheweke ya wis duwe dhek-dhekan, yaiku Mursiati, mitrane iku. Esuke, Mursiati dolan ing omahe Sutrisna. Ibune Sutrisna wis mbadhek, yen Mursiati iku bocah wadon sing didhek-dheki dening putrane. Ibune Sutrisna sawise ngerti kaya mangkono banjur nyarujuki nglamar Mursiati.
Ora krasa Mursiati wis lulus saka sekolah MULO, terus nyambut gawe ing Kantor Pos ing Madiun. Sadawane nyambut gawe iku, bapakne ngarepake Mursiati mbojo terus, ananging Mur isih ngenteni Sutrisna, senajan akeh wong lanang kang nglamar Mur. Lamarane ibune Sutrisna ditulak dening bapakne Mur merga wis nyarujuki saka Tulungagung. Mangerti kahanan kang kaya mangkono, Sutrisna lara nganti banget, saya suwe saya banget nganti mandheg saka pagaweyane. Mur sing ngerti kahanane Sutrisna uga melu lara. Ananging sawise padha-padha ngertine yen isih tresna tinresnan, banjur Sutrisna mari larane. Dheweke terus lunga marang Madiun, nanging dheweke ora njarak yen dhuwite wis digembol uwong. Ing kathonge mung ana dhuwit telu rupiyah kanggo nyepur nganti Sala.
Mudhun ing Sala Sutrisna banjur mlaku sadawane dalan supaya tekan ing Madiun. Mlakune liwat alas-alas. Anggone leren mung yen ketemu karo padusunan wae. ing sawijining dina nalika mlaku ing alas, Sutrisna ditututi dening begal cacahe ana telu. Bejane, Sutrisna namung dijaluk gegawane wae, ora nganti dipateni. Nanging awake ya tetep padha tatu lan kesele ora jamak. Sutrisna banjur diopeni ing dalem kaonderan, suwene nganti sepuluh dina, sawise iku nerusake mlakune pinuju Madiun, arep ketemu Mursiati.
Cekake carita, Mursiati wegah mbojo karo wong Tulungagung banjur lamarane dicopot. Mur banjur kelakon dadi bojone Sutrisna, mitrane kang paling ditresnani.
Sumber: siskaditya28.wordpress.com
Cerkak Si Unyil (7)
Juleha
Esuk-esuk
sing hawane atis banget, Juleha wis siap-siap meh dodol jajanan ing Pasar
Kluthuk. Jane Juleha ya pengin sekolah maning ng universitas kaya kanca-kanca
liyane, nanging dheweke mung anake wong ira dhuwe, mung nrima apa anane yen
dheweke ora nerusake sekolah maneh sing luwih dhuwur.
Juleha
pancen bocahe sregepan, menengan ora kakehan omong kaya bocah-bocah liyane,
nanging dheweke uga seneng sapa aru marang liyan. Tekan pasar Klutuk, Juleha
langsung natani dagangane sing siap didol. Dodolane uga laris maniss. Mula
dadibungahing atine Juleha, rejeki dina iki lancar. Sawise dagangane enthek,
Juleha langsung tata-tata arep mulih menyang omah. Amarga dagangane cepet
enthek, ya Juleha uga mulih luwih gasik. Sing biasane mulih jam siji awan, iki
jam sewelas wis bisa mulih. Sawise mulih saka dodolan ing pasar, Juleha
langsung masak-masak kanggo wong tuwane sing lagi nggarap sawahe Pak Sayud. Ora
saya suwe, dheweke wis rampung masak-masak, lan langsung ngaterake masakan ing
sawah.
“Bu, pak niki masakane
pak.” Karo mlaku alon-alon.
“Lha wis balik saka
pasar nok ? cepet nemen nok ?” Kandhane ibuke sing nembe wae rampung nandur.
“Nggih bu,
Alhamdulilllah dagangane laris bu, pak dados nggih cepet rampunge bu.”
“Ya syukur. Ayo nok
kene mangan bareng.”
“Nggih bu.”
Banjur
Juleha lan bapak ibune padha mangan bareng. Sawise rampung, padha mulih ing
omah merga ya nadure wis rampung. Sawise mulih saka sawah, Juleha langsung
resik-resik omah. Ora saya suwe jebul wis maghrib, sawise sembahyang keluarga
iku langsung jagongan bareng ana ngarep TV padha kandha-kandha.
***
Ora
ana angin ora ana mendhung ora ana udan, ujug-ujug jam loro awan ana wong
lanang bagus sing nglamar Juleha. Dadi bungahing Juleha lan keluwarga.
“Ngimpi apa ya aku
mbengi ? kok ujug-ujug ana wong lanang bangus nglamar aku.” Celathune Juleha
karo nggawe ombean kanggo tamu spesial iku.
Wong
tuwa kekarone padha setuju yen anake pacangan. Ora saya suwe banjur ngrembug
bab dina akad nikahe kekarone. Ora saya suwe wis karembug dina akad nikahe
yaiku tanggal 10 Novmber 2010.
Juleha
karo Rahmat kekarone padha lunga bareng. Yen Juleha arep dodolan ing pasar,
Rahmat uga ngaterake Juleha marang pasar lan melu ngrewangi dodolan. Wayahe
Juleha mulih saka pasar uga Rahmat tansah ngaterake Juleha mulih. Kaya iku
sedinaa-dinane juleha karo Rahmat saling mbiyantu.
“Makasih mas wis gelem
mbantu aku dodolan neng pasar.”
“Iya padha-padha.”
***
Ora
saya suwe teka dianane akad nikah. Juleha karo Rahmat wis resmi dadi pacangan
secara sah. Ora saya suwe dheweke wis
pacangan arep rong taun suwene. Ora saya kekarone duwe anak siji lanang.
PURNA
Karya: Lina Retnowati
Cerkak Si Unyil (6)
Jaran
Nyalawadi
Wis
suwene telung puluh taun pak Slamet mbecak. Dheweke pasrah nasib sing mung dadi
tukang becak, senajan ta dadi tukang becak, sing penting halal carane anggone
nggolek duit. Anak bojo kudu dipakani, anak kudu bisa sekolah., ngono prinsipe
pak Slamet.
Wayah
isuk-isuk jam papat Ibu Martijah masak-masak nggo Pak Slamet lan anake.
Masak-mask wis rampung saiki nggugahi anak bojo.
“Pak, tangi pak, ngko
rejekine kesusu dipatok ayam.”
“Iya bu.” Pak Slamet
langsung tangi lan mlaku menyang kamar mandi.
Saiki ibu Martijah
mlebu kamare anake
“Lela, tangi lel, engko
kawanan mangkat sekolane.”
“Ah bu, engko delat
maning esih ngantuk bu.” Lela njawab karo matane esih merem karo kelon bantal
guling.”
“Lel, tangi wis awan .”
Leli tangi lan langsung mlebu menyang kamar mandi.
Pak Slamet, Bu Martijah
lan Lela sarapan bareng. Sawise rampung sarapan, Pak Slamet siap mbecak lan
Lela sipa mangkat sekolah.
“Bu, mangkat disit ya bu”
Pak Slamet pamitan karo dheweke meh nganggo topi.
“Iya pak, ati-ati
muga-muga penumpange olih akeh ya pak.”
“Iya bu, amin.
Assalamualaikum” Pak Slamet njawab terus nggenjot becake.
“Waalaikumsalam.”
Ora saya suwe Lela
pamitan karo ibuke.
“Bu, Lela mangkat
mangkat dhisik bu.”
“Ya nok, ati-ati.”
“Ya bu.
Assalamualaikum.”
“Waalaikumsalam.”
Lela
mangkat sekolah, Pak Slamet uga wis mangkat mbecak. Saiki Bu Martijah
resik-resik omah, lan sawise resik-resik banjur lunga menyang omahe Bu Fatma
kanggo masak-masak. Ya Bu Martijah diprecaya dening Bu Fatma kanggo masak,
merga bu Fatma pancen wong sibuk banget nganthi ora sempet masak nggo
keluargane.
***
Wis
suwe anggone tekan ing pangkalan, nanging Pak Slamet durung olih penumpang
siji-sijia, semono uga kanca-kancane Pak Slamet.
“Duh nasib-nasib.”
Celathune Tejo karo udud.
“Primen Jo ?” Pak
Slamet njawab
“Bisa laka penumpang
babar blas. Kaya kiye nasibe dadi tukang becak, ora ana sing gelem numpak
bacak. Saiki motoran kabeh sih ya, dadi ya sepi kaya angkutan ya dadi sepi
penumpange.”
“Emang pancene kaya
kuwe. Sing sabar nrima apa anae. Sing penting halal carane nggoleti duit. Lah
daripada kae sing pegawe sing gajiane akeh nemen eh jebul esih kurang marem
malah korupsi ya rakyat sing rugi.”
“iya yah bener omongne
sampeyan.”
Durung rampung anggone
kandha-kandha, ana penumpang sing arep mbecak.
“Pak becak.”
“Nengendi bu ?” jawabe pak Slamet.
“Prapatan lampu merah
Pasar Balamoa.”
“Ya bu.”
Pak Slamet ngaterake
penumpange. Banjur ora saya suwe wis tekan ing prapatan lampu merah pasar
Kresna.
“Alhamdulillah lumayan
olih penumpang kena nggo nyambung urip.” Celathune Pak Slamet.
Sawise
ngaterake penumpang, banjur Pak Slamet balik maneh menyang pangkalan. Durung
tekan ing pangkalan, ana penumpang sing ngawe-awe. Langsung wae Pak Slamet
mandheg.
“Iya bu arep ngendi bu
?”
“BRI Jatirawa.”
“Iya bu.”
Langsung
wae Pak Slamet ngaterake penumpange ing BRI, sawise ngaterake penumpang dheweke
banjur nerusake marang pangkalan. Ora saya suwe dheweke tekan ing pangkalan.
“Mending olih
penumpang.” Celathune Tejo
“Alhamdulillah Jo. Wis
olih penumpang durung ?”
“Durung koh Met sepi
nemen.”
Ora
saya suwe Tejo olih penumpang. Dheweke langsung ngaterake penumpange ing
tujuan. Ora saya suwe jebul wayah wis jam papat sore. Pak Slamet lan kanca-kanca
becakan padha mulih ing omahe dhewe-dhewe. Ing dalan Pak Slamet mbecak karo
awake padha lesu merga mung olih duit sethitk.
Ora saya suwe dheweke tekan omah.
“Assalamualaikum.”
“Waalaikumsalam pak.”
Ibu njawab karo lagi nyaponi latar umah.
Ibu
sing lagi nyaponi latar omah, leren anggone nyapu, meh nyawisake wedhang teh
karo mangan kanggo Pak Slamet. Sawise iku banjur nerusake nyaponi maneh. Ora
saya suwe jebul wis maghrib, sawise wis padha sembahyang keluargane padha
nonton TV karo kandha-kandha.
“Primen pak, mau awan
penumpange akeh apa sethithik pa ?” celathune ibu Martijah sing lagi ndondomi
klambi sing suwek.
“Setitik bu.’
“Ya wis. Saiki pancen
angel ya pak nggoleti penumpang. Apa maning saiki jamane wong-wong padha duwe
motor. Malah sakeluwarga luwih sing siji. Apa maning saiki kreditan bayar
limngatus ewu wis olih motor.”
“Iya bu. Angkutan ya
saiki sepi.”
Ora
saya suwe jebul wis jam sepuluh bengi. Pak Slamet meh mangkat mangkat ing
terminal. Lan ora saya suwe, Pak Slamet wis tekan ing terminal. Dheweke ngnthi
meh jam siji bengi durung olih penumpang. Dheweke banjur mulih marang omahe.
Durung tekan omah, ing tengahing dalan pak Slamet weruh jaran ing tengah dalan.
“Lah kok ya tengah
wengi ana jaran mandheg neng tengahe dalan.”
Pak Slamet sing
dhewekan ya wedi langsung wae nggenjot becake age-age tekan ing omah. Tekan
omah awake teles mung kemringet mergaa weruh jaran tengah wengi ning dalan.
PURNA
Karya; Lina Retnowati
Cerkak Si Unyil (5)
Pianika
Endah
saiki wis sekolah SMP, dheweke pancen seneng drum band. Mula mlebu sekolah SMP
njupuk ekstrakurikuler drum band. Dheweke uga sregep latian drum band. Dheweke
pancen bocahe pinter, nanging bocahe menengan. Endah dina iki latian pertamane
drum band ana ing sekolah.
“Bu, aku latian disit
ya bu.”
“Ya nok, ati-ati neng
dalan.”
“iya bu.”
Endah
langsung ngepit menyang sekolahan kanggo latian drum band. Ing kono Endah
latian kanthi semangat. Ing sajrone latian drum band, Endah tansah sinau apa
sing durung dimangerteni dheweke. Ora saya suwe, anggone latian wis rampung,
dheweke langsung mulih marang omahe.
“Assalamualaikum bu,
pak.”
“Waalaikumsalam nok, eh
wis balik. Pan mangan apa nok ?”
“sega goreng bae bu.”
“Ya engko tak masakena,
ibu pan nyapu disit.”
“Iya bu.”
Ora
saya suwe, ibune wis rampung anggone nyapu. Ibuke terus masakena sega goreng
kanggo Endah. Sega gorenge wis mateng lan siap dipangan Endah. Endah mangan
sega goreng sinambi ndelok acara TV. Ora saya suwe, wis jam wolu bengi. Endah age-age
nggarap tugas saka gurune. Nanging ora kaya biasane Endah nggarap tugas nganti
jam rolas bengi tugase durung rampung.
“Nok, wis bengi, engko
kawanan mangkat sekolane.”
“Iya bu, tugase durung
rampung bu.”
“Oh, ya wis
dirampungena disit.”
“iya bu.”
Ora
saya suwe, dheweke wis rampung nggarap tugase. Endah langsung turu. Jebul wis
jam lima, ibuke Endah mlebu kamare Endah supaya Endah tangi. Ora suwe, Endah
tangi.
“Pan sarapan apa nok ?”
“Sarapan sega lawuh
mie, sambel goreng tempe tapi tuku neng bu Roha, bu.”
Ibuke Endah wis tekan
ing omahe bu Roha.
“Yu roha, sega lawuh
mie karo sambel goreng siji, terus karo sega lawuh kacang dawa karo terong
siji, terus karo kupate loro yu.”
“Eh yu, jare mbengi pak
lurah kemalingan.” Kandhane yu atun sing uga lagi ngenteni pesenane.
“Masa ? kok aku ora
krungu ya. Kie nembe bae krungu sing sampeyan yu. Jare kemalingan jam pira yu ?
“Mbuh aku ya ora
ngerti.”
“Iya kok, saiki lagi
akeh maling wingi jare yu Asri karo yu Siti ya kemalingan.” Kandhane yu roha
karo nglayani sarapan.
Ora saya suwe, sarapane
Endah tekan. Dheweke banjur sarapan, sawise sarapan dheweke mangkat sekolah.
***
“Ndah, tugase wis
digarap durung ?” Tantri takon karo dheweke nggoleki bukune ing tase.
“Wis tan, emang primen
?”
“Aku njaluk jawabane oh
sing nomer 12,18, karo 21.”
“Iya”
Tantri
kanca sebangkune Endah, dheweke beda banget karo Endah. Tantri crewete pol. Ora
saya suwe, bel mlebu pelajaran pertama muni. Endah karo kanca sekelase nrima
pelajaran saka wiwitan nganti pungkasan. Wis wektune dheweke mulih saka
sekolahan.
“Assalamualaikum.”
“Waalaikumsalam nok,
wis baik nok. Cepet salin, terus mangan nok.”
“Iya bu.”
“Mengko latian drum
band ora nok ?”
“Ora bu.”
Dheweke banjur mangan,
sawise mangan banjur dheweke turu awan. Jebul wis sorre, dheweke age-age tangi
terus mbantu ibuke resik-resik omah.
“Endah nyapu karo
ngepel, ibu sing ngumbai piring ya nok.”
“Iya bu.”
Ibuke Endah lan Endah
wis rampung resik-resik omah. Ora saya suwe, wis jam sewelas, bapak lan ibuke
Endah karo Endah turu.
***
Wis
rong minggu Endah ora latian drum band ana ing sekolahane. Dina Iki Endah
latian drum band ana ing sekolahane. Dadi bungahing atine Endah, bisa latian
drum band.
“Bu, aku latian disit
ya bu, Assalamualaikum.”
“Waalaikumsalam,
ati-ati neng ndalan nok.”
“Iya bu.”
Endah wis tekan ing
sekolahan. Dheweke latian. Ndilalah pas tengah-tengahing latian, pianikane
Endah rusak, ora gelem muni.
“Ih, kok ora bisa moni
sih, lah terus aku latiane primen ?” Endah mbatin
Ora saya suwe, Endah
wis rampung latian. Dheweke langsung mulih.
“Assalamulaikum”.
“Waalaikumsalam, salin
terus mangan nok.”
“Iya bu.”
Jam pitu bengi,
keluargane Pak Hari kumpul ing ruang tengah.
“Bu, pak, aku tukukena
pianika maning, pianikane rusak ora bisa moni.”
Bapak lan ibune Endah
kandha-kandha kanthi swara sing alon ben Endah ora krungu.
“Duh pak primen kiye,
si Endah njaluk di tukukena pianika maning, duit ya mung pas-pasan, bapak ya
durung gajian.
“Aku ya bingung bu.”
“Iya engko bapak karo
ibu nukukena pianika nggo Endah.” Kandhane Pak Hari marang Endah.
“Aja suwe-suwe ya pak.”
“Iya nok.”
***
Wis
suwene telung minggu Endah ngenteni wong tuwane nukukna pianika. Endah dadi
cuwa. Ing dina minggu, ibuke Endah arep mangan awan karo Endah. Wiwit jam wolu
ngant jam siji Endah ora metu-metu saka kamare. Ibuke Endah sing arep mlebu
kamare Endah ora bisa merga dikunci dening Endah.
“Endah, mangan yuh,
kiye lho lawuhe senengane Endah.” Kandhane ibuke Endah sinambi nggawa piring
lan krupuk ing ngarepe lawang kamare Endah.”
“Kok bocah ora
semaur-semaur ditakoni ibune. Ah ndean bocahe turu.” Ibuke Endah mbatin.
Nganti meh jam lima,
Endah tetep ora metu saka kamare. Wong tuwane Endah saya kuwatir. Bapake Endah
banjur dobrak lawang kamare Endah. Sawise didobarak bapake Endah kaget. Endah
wis gantung-gantung ing njero kamare.
“Bu, kiye Endah bunuh
diri.” Bapake kandha karo nangis.
“Endi pak ?” Ibuke
Endah langsung mlayu.
“Ya Allah nok, kok kaya
kiye sih nok. Ibu sebenere pan nukukena pianika karo Endah, tapi Endah ora
metu-metu, lah jebul kaya kiye sih Ya Allah.” Kandhane ibuke Endah karo
tangisan.
PURNA
Karya: Lina Retnowati
Langganan:
Postingan (Atom)