Sabtu, 19 Desember 2015

Cerkak



Cerkak
A.    Pengerten
Cerkak yaiku jinis karangan sing ringkes, prasaja lan isine siji sing entek diwaca spisan karo lungguh.
B.     Tetengere Cerkak
1.      Ringkes, padat lan intensif
2.      Ana prastawa, paraga lan gerak
3.      Basane sugestif lan narik wong sing maca
4.      Nuduhake cara mikir pangripta
5.      Crita diwiwiti crita kang nyenengake
6.      Nduweni siji paraga utama
7.      Nduweni siji konflik
8.      Nampilake siji emosi
C.    Unsur Intrinsik
Cerkak iku kabangun saka unsur-unsur intrinsik sing ngliputi paraga, prastawa, latar lan konflik bisa kanggo mbabar dadi cerkak kang nyenengake, sadurunge nulis apike nyinauni lan mahami unsur-unsur intrinsik cerkak. Unsur-unsur intrinsik cerkak yaiku :
1.      Tema
2.      Paraga
Paraga yaiku cara pangripta nggambarake lan mbabar watek paraga ing cerkak. Kanggo mbabar watek paraga, kitha bisa nggunakake teknik analitik yaiku nyritakake paraga kasebut langsung. Kajaba iku uga bis nggunakake teknik dramatik yaiku watek paraga dibabar ora langsung, digambarake nganggo gambaran fisik utawa watek paraga, lingkungan urip paraga, tata cara ngomong, lan liya-liyane.
a.       Paraga utama (protagonis) yaiku paraga sing dadi lakon ing crita
b.      Paraga kapindho (antagonis) yaiku paraga sing dadi mungsuh lakon ing crita
c.       Paraga katelu (tritagonis) yaiku paraga sing dadi panengahe paraga utama lan kapindho
d.      Paraga numpang lewat (figuran)
3.      Prastawa
Prastawa kaperang dadi :
a.       Ngenalaken masalah (ekposisi)
b.      Ngungkapake prastawa (komplikasi)
c.       Tumuju marang anane konflik (rising action)
d.      Klimaks
e.       Anti klimaks
f.       Pungkasan (endingg/catostrophe)
4.      Latar
Latar kaperang dadi papat, yaiku :
a.       Latar wektu
b.      Latar panggonan
c.       Latar swasana
d.      Latar sosial
5.      Konflik
Pucuke cerkak lumrahe anane kebingungan.
a.       Kebingungan manungsa marang awake dhewe
b.      Kebingungan manungsa marang saPada-Pada
c.       Kebingungan manungsa marang kahanan sakiwa tengene
d.      Kebingungan manungsa marang Gusti Allah
6.      Sudut Pandang (Point of View)
Sudut pandang wong kapisan : nganggo tembung aku, kula
Sudut pandang wong kapindho : nganggo tembung kowe, panjenengan, sampeyan, tiyang niku
Sudut pandang wong katelu : nganggo tembung kitha sedaya
7.      Isi Wejangan (amanat)
Pesen kang arep disampekake ing cerkak dening pangripta
Sumber : Modul Pesisir Jawa Kelas X Semester 1 Kanggo Siswa/i SMA/SMK/MA Kabupaten Tegal

Tidak ada komentar:

Posting Komentar